To już druga rocznica, tym razem 230, uchwalenia Konstytucji 3 Maja, którą obchodzimy w warunkach pandemii.
Sytuacja epidemiologiczna nie uległa zasadniczej zmianie i to ważne dla nas POLAKÓW święto, ponownie obchodzimy w domowym zaciszu.
Obecnie, tak jak i przed wiekami, sytuacja wymaga przemyślanych działań, prowadzących do uzdrowienia stosunków międzyludzkich i gospodarki.
Twórcy Konstytucja 3 maja, doskonale rozumieli fakt, iż wzmocnienie państwa oraz reforma ustrojowa to konieczność. Za zmianami opowiadała się światła część magnaterii i szlachty. Reformom sprzyjała, również, sytuacja międzynarodowa.
Z powodu nowej wojny z Turcją, rozpoczętej przez Katarzynę II w 1787 roku, doszło do poważnych nieporozumień pomiędzy Rosją a Prusami. Wykorzystał to król Stanisław August Poniatowski i uzyskał od Katarzyny II, której zależało na poparciu Polski, zgodę na przeprowadzenie niewielkich reform w państwie.
W takich warunkach jesienią 1788 roku zebrał się w Warszawie sejm. Obradował on cztery lata, a nie zwyczajowe dwa. Aby nie przerywać jego działalności, dołączono do składu sejmu nowo obranych posłów. Stąd nazwa Sejm Czteroletni lub Wielki.
Zwolennicy reform i uniezależnienia się od Rosji tworzyli w sejmie stronnictwo zwane patriotycznym. Aby zapobiec zerwaniu sejmu, zawiązali konfederację. Dzięki posłom stronnictwa patriotycznego w pierwszym roku działania sejmu przegłosowano reformy dotyczące skarbu i wojska.
Jednak najdonioślejszą reformą, miała stać się gruntowna przemiana ustrojowa, którą miało zapoczątkować uchwalenie konstytucji.
Przez całą noc z 2 na 3 maja 1791 roku w Pałacu Radziwiłłowskim przy Krakowskim Przedmieściu obradowano w tajemnicy, jak uchwalić konstytucję.
Dużą rolę w tych działaniach odegrał Stanisław August Poniatowski.
Od wczesnego ranka 3 maja, Zamek Królewski, w którym obradował sejm, obstawiło z rozkazu króla, wojsko. Na ulicach tłumy ludzi, w patriotycznym uniesieniu manifestowały poparcie dla planowanych zmian. Mimo nieobecności większości posłów opozycji, nie powrócili jeszcze do Warszawy po świętach Wielkiej Nocy, obrady były burzliwe.
Wreszcie przy powszechnej zgodzie zgromadzonych przyjęto Ustawę Rządową, która do historii przeszła jako Konstytucja 3 Maja.
Konstytucja dokonywała zasadniczej zmiany przestarzałego ustroju politycznego Rzeczypospolitej. Zgodnie z duchem Oświecenia wprowadzała podział władzy na: ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą.
Ustawa Rządowa uczyniła z Polski monarchię konstytucyjną i stwarzała możliwość wzmocnienia państwa i uniezależnienia go od obcych wpływów.
Była bardzo ważnym wydarzeniem politycznym, wykraczającym znacznie poza granice Rzeczypospolitej i pierwszą w Europie Konstytucją opracowaną w duchu Oświecenia, a drugą na świecie po Konstytucji Stanów Zjednoczonych.
